Nie zawsze wycięcie drzewa wymaga uzyskania zezwolenia lub zgłoszenia. Są przypadki, w których nie trzeba nawet zawiadamiać urzędu, że chce się wyciąć drzewo albo decyzje wydaje specjalistyczny urząd.
Dla obrońców drzew jest to twardy orzech do zgryzienia. Bardzo trudno dowiedzieć się o takiej wycince zanim ona nastąpi, bardzo trudno jej zapobiec albo ją zatrzymać. Starania o objęcie drzewa ochroną to długotrwałe procedury, na które z reguły jest za późno, bo nie wstrzymują one wycinki.
Jedynym ratunkiem dla drzewa w takich przypadkach może być w praktyce wykazanie występowania na drzewie lub terenie w jego sąsiedztwie gatunków chronionych – w tym przypadku na wycinkę konieczna jest zgoda Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ).
W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że występują gatunki chronione roślin lub zwierząt należy starać się udokumentować ich obecność zanim wykonawca przystąpi do wycinki albo zanim właściciel złoży zgłoszenie.
Jeśli mamy możliwość uzyskania pisemnej ekspertyzy specjalisty – np. biologa, sozologa, dendrologa to jak najszybciej ją uzyskajmy i zgłośmy wraz z pismem odpowiedniemu urzędowi – WOŚiR/WKZ – oraz do wiadomości RDOŚ oraz właścicielowi drzewa – najlepiej także w formie utrwalonej – maila, smsa, pisma. Oczywiście w przypadku terenu ogrodzonego lub oznakowanego jako prywatny, byłoby to bardzo trudne i ryzykowne – bezpieczniej wtedy wykonać dokumentację tylko spoza tego terenu.
Kiedy nie trzeba nawet zawiadamiać
- Gdy obwód pnia mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi nie przekracza: 80 cm – dla topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego, 65 cm – dla kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego, 50 cm – dla pozostałych gatunków drzew. Obecnie – w październiku 2022 – mówi się o dodatkowym poluzowaniu i umożliwianiu wycinki bez zawiadamiania urzędu drzew nawet o obwodzie do 150 cm.
- drzewa lub krzewy owocowe – chyba, że znajdują się one terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni.
Czy teren jest objęty wpisem do rejestru zabytków mozemy sprawdzić w Studium – na mapie dziedzictwa kulturowego lub w formie pisemnej w rejestrze dla powiatu miejskiego Łódź.
Na wszystkie prace przy drzewach na terenie zabytkowym, poza usuwaniem gałęzi uschniętych lub złamanych, wymagana jest zgoda Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, szefującego Wojewódzkiemu Urzędowi Ochrony Zabytków (WKZ/WUOZ). Nasz WKZ nie udostępnia w internecie rejestru wszystkich wydanych decyzji, trzeba albo skontaktować się z nim w godzinach pracy, albo wskazać policji, że jest to wg naszej wiedzy teren wpisany do rejestru i prosić o sprawdzenie zezwolenia.
Co jest terenem zieleni? Decyduje o tym przede wszystkim funkcja i dostępność. Teren zieleni nie musi być własnością publiczną, ma pełnić funkcje publiczne. Jest nim np. trawnik wokół spółdzielczego bloku, skwer przy ulicy, teren wokół prywatnej szkoły (szkoła pełni funkcje publiczne), ale już nie ogród przy budynku jednorodzinnym czy na zamkniętym osiedlu.
Art. 5. Ust. 21 def. tereny zieleni – tereny urządzone wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, pełniące funkcje publiczne, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze, zieleń towarzysząca drogom na terenie zabudowy, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom, dworcom kolejowym oraz obiektom przemysłowym.
- drzewa usuwane w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego;
Jeśli w ewidencji gruntów działce rolnej, która przez brak użytkowania rolnego zarosła drzewami nie zmieniono statusu na leśną ani nie objęto na niej egzemplarzy drzew ochroną jako pomników przyrody lub nie ustanowiono innej formy ochrony to w dowolnej chwili właściciel może wyciąć wszystkie drzewa w pień.
Czy teren jest rolny sprawdzamy tu:
– Intersit – osnowa pozioma i wysokościowa – warstwy – zaznaczamy „użytki gruntowe” – to, co ma symbol „R” jest formalnie terenem rolnym.
– Studium warstwy tematyczne – kolor żółty – tylko w przybliżeniu
– Plany miejscowe – Miejska Pracownia Urbanistyczna (lodz.pl) – na poszczególnych rysunkach planów rolne tereny rolne oznaczone są symbolem „R, RM, R/Zn”
- drzewa należące do gatunków obcych uznanych za inwazyjne – Lista roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym
- drzewa na plantacjach – Straż Miejska tel. 986 może skontrolować, czy to plantacja za pośrednictwem Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa. WOŚiR sprawdza, czy plantacja ma rejestrację w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
- drzewa w ogrodach botanicznych i zoologicznych – dotyczy to także sytuacji, gdy są to spółki komunalne, jak zoo w Łodzi; ponieważ nie muszą one mieć żadnych zezwoleń, jedynym sposobem uzyskania informacji o planowanych lub przeprowadzonych wycinkach jest złożenie wniosku o dostęp do informacji publicznej, a jedynym sposobem uratowania drzew – presja polityczna i konsumencka.
- drzewa w lasach – nie tylko lasach zarządzanych przez Lasy Państwowe, ale także w lasach należących do właścicieli innych niż Skarb Państwa
Co to jest las definiuje Art. 3 Ustawy o lasach. .
Ustawa o ochronie przyrody nie reguluje procedur wycinek w lasach, odbywa się to na podstawie odrębnej Ustawy o lasach i planów urządzenia lasu oraz uproszczonych planów urządzenia lasu.
Jak sprawdzić, czy dany teren w Łodzi to formalnie las?
– Intersit – warstwa użytki gruntowe – w warstwach zaznaczamy „użytki gruntowe” – to, co ma symbol „LS” jest formalnie lasem.
– Studium – warstwy tematyczne – tylko w przybliżeniu – na rysunku najciemniejsza zieleń
– MPU – Plany miejscowe – Miejska Pracownia Urbanistyczna (lodz.pl) – tu lasy oznaczone są symbolem „ZL”
– Straż Miejska może też skontaktować się z Wydziałem Ochrony Środowiska i Rolnictwa, by sprawdzili czy teren jest oznaczony symbolem „LS” w ewidencji gruntów.
Jeśli drzewa w lesie są usuwane zgodnie z planem urządzenia lasu/uproszczonym planem urządzenia lasu, w praktyce nie jesteśmy w stanie tego zatrzymać bez bardzo silnej presji medialnej i społecznej oraz wsparciu polityków – najlepiej posłów z obozu akurat rządzącego.
Temat ochrony drzew w lasach będzie rozwinięty w odrębnym artykule bloga.
- drzewa złamane (złom – naruszony pień) lub przewrócone (wykrot – razem z korzeniami)
– ale tylko gdy usuwa je tzw. podmiot uprawniony np. straż pożarna, wojsko, zarządca drogi, kolej lub właściciel urządzeń przesyłowych. W innych przypadkach Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa wydaje zezwolenie po oględzinach, z oględzin wykonywany jest protokół. Zezwolenia powinny być dostępne w Ekoportalu, a protokoły otrzymamy w drodze dostępu do informacji o środowisku.
- Drzewa wycinane w zw. z ochroną przeciwpowodziową
- Utrudniające widoczność sygnalizacji kolejowej i pociągów oraz utrudniające użytkowanie urządzeń kolejowych (decyduje Urząd Transportu Kolejowego)
- Drzew-przeszkód lotniczych (decyduje Urząd Lotnictwa Cywilnego)
- Wynikających z konieczności utrzymania urządzeń melioracyjnych (decydują Regionalne Zarządy Wód Polskich, dla Łodzi – w Poznaniu i Warszawie).
aut. Urszula Niziołek-Janiak, radca prawny Krzysztof Gruszecki
Jeśli macie uwagi do tekstu czy własne doświadczenia w podobnych sprawach, piszcie dyzury@mapadrzewlodzi.pl
