Co w drzewach piszczy, Uncategorized, Warto wiedzieć

Czy damy drzewom prawo?

W lutym ubiegłego roku miałam okazję dyskutować w gronie eksperckich organizacji i specjalistów o koniecznych zmianach prawnych, by ochrona drzew w Polsce przestała być udawana. Organizatorem spotkania „Dajmy drzewom prawo” prawie 300 inicjatyw z całej Polski była Fundacja EkoRozwoju z Wrocławia, która przygotowywała propozycje od kilku lat. Od tego czasu coś drgnęło w polityce i pomału zmienia się podejście do tematu ochrony drzew.

W sejmie powstał Zespół Parlamentarny Przyjaciół Drzew, skupiający posłanki i posłów deklarujących wolę chronienia drzew. W jego składzie znajdziemy łódzkie posłanki KO – Małgorzatę Niemczyk i Aleksandrę Wiśniewską. Może warto w takim razie szukać u nich wsparcia ws. łódzkich drzew?

Kto będzie pracował nad zmianami

Ale najważniejsze, że Ministra Klimatu i Środowiska powołała 6 czerwca Zespół ds. zapewnienia ochrony drzew i krzewów.

Poza reprezentacją Ministerstwa i instytucji zajmujących się przyrodą jak Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, samorządów – Warszawy i Rybnika (gdzie jest Łódź?), środowiska naukowego – dr Edyty Rosłon-Szeryńskiej i dr Marzeny Suchockiej z SGGW, bardzo cenny wydaje się udział w zespole przedstawicieli organizacji branżowych i pozarządowych – Federacji Arborystów Polskich, Stowarzyszenia Architektury Krajobrazu oraz FOTA4 Climat i Fundacji EkoRozwoju jako reprezentanta inicjatywy „Dajmy drzewom prawo”.

Moje obawy budzi jedynie brak wśród członków zespołu osób znających „pułapki na zieleń” w procedurach budowlanych w samorządach. W tej dziedzinie jest ogrom pracy do wykonania – to wydziały wydające decyzje budowalne mają np. kompetencje do oceny, czy chodnik dewelopera musi być w miejscu starego drzewa, a decyzje WOŚiR zapadają, gdy jest za późno na korektę pozwolenia na budowę czy dwz. Liczę jednak na sprawną współpracę między wydziałami stołecznego magistratu, znanego z dobrej organizacji.

Jakie propozycje zamian prawnych zgłosi Fundacja EkoRozwoju?

1. Zmiana definicji drzewa i sposób wyliczania powagi szkody – kiedy drzewo zostało uszkodzone, a kiedy zniszczone nieprawidłową pielęgnacją lub cięciami technicznymi.
2024.04.16-Def drzewa i ochrona korony

2. Uzupełnienie definicji drzewa i krzewu o… korzenie i wprowadzenie stref ich ochrony
2024.04.12-Def drzewa i ochrona korzeni

3. Ustalenie kryteriów wydawania zezwoleń na usuwanie drzew – katalog uzasadnionych celów usunięcia drzewa ma być wymieniony w ustawie, a urzędnik musiałby upewnić się, czy np. budowy chodnika nie można wykonać z zachowaniem drzew, bo jego obowiązkiem podstawowym byłoby dążenie do zachowania drzewa pod kątem zabezpieczenia interesu publicznego.
2024.04.12-Kryteria wydawania zezwolen

4. Skrócenie listy zwolnień z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa – rewolucyjną zmianą jest konieczność uzyskania zezwolenia by przywrócić teren do użytkowania rolniczego, by usunąć drzewa owocowe w pasie drogowym oraz przywrócenie stosowania Ustawy o ochronie przyrody w przypadku wycinek drzew przy torach.
2023.04.17-Zwolnienia z zezwolen

5. Doprecyzowanie (i zaostrzenie) przepisów Lex Szyszko – m. in. tylko właściciel (a nie np. dzierżawca) mógłby złożyć zgłoszenie, urzędnik musiałby zweryfikować czy np. zgłaszający nie złożył wniosku o dwz na rozbudowę siedziby firmy, miałby też obowiązek sprzeciwu w przypadku drzew spełniających inne niż obwód kryteria pomnika przyrody, gdy stwierdzi na nim gatunki chronione albo gdy drzewo jest objęte ochroną aktem prawa miejscowego.
2024.04.12-Zgloszenia

6. Zmiany w przepisach dotyczących nasadzeń zastępczych za usunięte drzewa oraz przesadzeń drzew przeznaczonych do usunięcia – by kompensacja przyrodnicza była realna, nie pozorna.

7. Zmiana przepisów dot. stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów w kierunku obowiązujących do roku 2015, a więc przed wprowadzeniem w przepisach zmian osłabiających ochronę drzew.

8. Skrócenie listy zwolnień z obowiązku uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa – np. usunięcie drzew z pasa drogowego czy z przyszłego terenu rolnego wiązałoby się z obowiązkiem wniesienia opłaty, opłata obowiązywałaby też w przypadku wycięcia topoli!
2023.04.17-Zwolnienia z oplat

9. Rewolucyjny i konieczny punkt – zapewnienie nadzoru społecznego nad wydawaniem zezwoleń na wycinki! Urząd musiałby, jak obecnie przy decyzjach środowiskowych, informować o wpłynięciu wniosku o usunięcie dorodnych drzew lub duzej ilości drzew i zapewnić możliwość udziału społeczności lokalnej i ngo w postepowaniu. A i w przypadku „zwykłych drzew” miałby obowiązek informowania i dopuszczenia do udziału ngo. Również wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie musiałyby m. in. ujawnić otrzymane sprzeciwy mieszkańców wobec planów wycinki.
2023.04.17-Uspolecznienie

10. Wprowadzenie kar pieniężnych za zniszczenie pnia, korzeni i możliwości wstrzymania prac, przy których doszło do niszczenia drzew, także na terenach prywatnych!
2024.04.14-Kary administracyjne

11. Doprecyzowanie art. 150 Kodeksu cywilnego tak, by wynikało z niego jasno stosowanie zakazu redukcji korony przechodzącej na działkę sąsiada do 30%; obecnie obowiązek stosowania się w tym przypadku do Ustawy o ochronie przyrody bywa podważane…
2023.04.17-Zmiana Kc

12. Usunięcie tzw. milczącej zgody RDOŚ na usunięcie drzew z pasa drogowego.
2023.04.17-UzgodnienieRDOS-przy drogach

13. Zmiana wysokości opłat za usunięcie drzew i krzewów.
2023.04.17-ROZPORZADZENIE oplaty

Jeśli nie wszystkie propozycje są jasne, należy odnieść je do właściwych artykułów ustawowych:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040920880/U/D20040880Lj.pdf