Zaskarżymy PUL

W listopadzie 2024 mają wejść w życie przepisy zmieniające procedury opracowania Planów Urządzenia Lasów i wprowadzające możliwość zaskarżenia przyjętego PUL. Do tej pory LP nie miały nawet obowiązku konsultowania PUL z obywatelami ani z organizacjami pozarządowymi. A w momencie podpisania PUL przez ministra, nie było prawnej możliwości zmiany dokumentu przyjętego na aż 10 lat! Organizacje przyrodnicze usiłowały zablokować przez sądami administracyjnymi m. in. wycinkę najcenniejszych drzew Puszczy Białowieskiej.

Nie jest to inicjatywa Lasów Państwowych, lecz realizacja wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE (z dnia 2 marca 2023 r. C-432/21 i z dnia 17 kwietnia 2018 r. sprawa C- 441/17). TSUE wskazał niezgodność polskiego prawa z unijnymi przepisami w zakresie braku procedur poddania sądowej kontroli zarówno opracowywanych, jak i funkcjonujących planów gospodarowania lasami.

Jakie zmiany?

Co przewiduje Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody (nr projektu UD61, skierowany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów)?

1. Prawo zaskarżenia PUL miałyby „podmioty posiadające interes prawny”, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacje ekologiczne związane z danym terenem, zarejestrowane od min. 12 miesięcy. Ustawa określałaby szczegółowe kryteria, na podstawie których można wystąpić do sądu administracyjnego o kontrolę legalności podpisanego już przez ministra PUL dla danego nadleśnictwa – w ciągu 30 dni od jego zatwierdzenia. Zaskarżenie będzie mogło dotyczyć zarówno uchybień proceduralnych, jak i, co kluczowe, wad merytorycznych np. pominięcia obecności gatunku chronionego czy niezgodnych ze sztuką zasad odtwarzania drzewostanu.
2. W sporządzaniu PUL ma być zapewniony wieloetapowy udział indywidualnych obywateli.
3. Gminy będą opiniować projekty PUL i co roku radni będą rozpatrywać sprawozdania nadleśniczego z ich realizacji.
4. W sporządzaniu PUL będą wymagane uzgodnienia z m. in. wojewódzkim konserwatorem zabytków, Wodami Polskimi, RDOŚ i GIOŚ.
5. Samorządy z kolei będą musiały uzgadniać Uproszczone Plany Urządzenia Lasu (wykonywana dla lasów należących do samorządów) z RDOŚ i GIOŚ i uwzględnić partycypację społeczną w procesie przygotowania UPUL.
6. Zostanie wprowadzona procedura i kryteria, na podstawie których minister może odmówić zatwierdzenia PUL.
7. Będą regulacje dot. tego, co można robić z lasem bez PUL i UPUL, a za przekroczenie tego zakresu będą kary pieniężne, nakładane decyzją administracyjną.
8. Ekologiczne ngo będą miały prawo zaskarżyć decyzję starosty (w Łodzi to prezydent) o zatwierdzeniu UPUL dla lasów miejskich.
9. Minister Klimatu i Środowiska będzie miał prawo wymagać spójności gospodarki leśnej LP i samorządów z polityką państwa w tym zakresie.

Czy nowelizacja wejdzie w życie? Czy w obiecanym terminie i formie? Zobaczymy. W Lasach Państwowych narasta sprzeciw wobec nowego kierunku polityki rządu wobec wycinek zasobów leśnych. Na 12 lipca Związek Leśników Polskich w RP zapowiedział nawet ogólnopolski protest. Domagają się zaprzestania „destrukcji lasów” oraz natychmiastowej dymisji ministry Hennig-Kloski oraz jej zastępcy – Mikołaja Dorożały.