Konsultacje remontów ulic

Okres wakacyjny nie jest najlepszym czasem na konsultacje społeczne – wiadomo, jesteśmy w rozjazdach, na urlopach, na działkach, u rodziny. Nie zawsze możemy być w Łodzi akurat gdy urząd chce porozmawiać o naszej ulicy. Ale, chcemy czy nie chcemy, takie konsultacje w formie spacerów i zgłaszania uwag trwają. I dotyczą także miejsc, przy których rosną przyuliczne drzewa.

Odbyły się już spacery konsultacyjne na ulicach (poniżej projekty do pobrania, uwaga, pliki są duże! – możecie nadal zgłosić do nich uwagi):

W najbliższym czasie czeka nas dyskusja o zagospodarowaniu (zawsze o godzinie 17.00):

• Szpitalna, Św. Kazimierza – 6 sierpnia – przed kościołem pw. św. Kazimierza
• ul. Brzóski, Piwnej, Powstańców Wielkopolskich – 8 sierpnia – spotkanie przed wejściem do Biblioteki Miejskiej nr 14
• Zelwerowicza i Krzywickiego – 13 sierpnia – przed wejściem do XXIX LO przy Powstańców Wielkopolskich 3
• Maratońska – 19 sierpnia – przystanek autobusowy linii 76 Maratońska/Plocka
• Nowa – 20 sierpnia – przed wejściem do II LO
• Tagore – 22 sierpnia – ul. Tagore przy rondzie Lotników Lwowskich

Niestety (albo na szczęście) w załączonych projektach nie znajdziemy ani jednego dla ulicy konsultowanej w sierpniu. Miejmy nadzieję, że urzędnicy chcą najpierw poznać potrzeby i pomysły osób zamieszkujących te ulice lub korzystających z nich, by przygotować jak najlepiej projekty.

Na co zwracać uwagę

Na projektach są oznaczone zarówno drzewa już rosnące na obszarze objętym inwestycją, nowe nasadzenia, jak i drzewa do usunięcia (wycięcia, bo z pasów drogowych ze względu na instalacje podziemne bardzo trudno relokować drzewo). Nie tylko ze względu na drzewa warto domagać się umieszczenia na ogrodzeniu budowy kontaktu telefonicznego do urzędnika nadzorującego prace i do inspektora ds. zieleni oraz umieszczenia informacji o zasadach prowadzenia prac w obrębie drzew (nasze standardy ich nie zawierają, ale nie ma przeszkód by opracować takie grafiki).

Na co uważać w przypadku zachowywanych drzew już rosnących na tym terenie:

• jaki jest przewidywany harmonogram robót, czy zdejmowanie nawierzchni, korytowanie, przygotowywanie podbudowy będzie się odbywało w okresie letnim (susze)
• czy będą prowadzone nowe instalacje podziemne, w jakiej odległości od pni drzew i jakimi metodami będą wykonywane (bezwykopowe, przeciski itp.)
• odległość od pnia drzewa do krawężnika jezdni i obrzeża chodnika/ddr oraz łuków przy skrzyżowaniach – czy będą wymieniane, przesuwane, czy przewidziano przerwanie ich ciągłości lub spłycenie, by nie ingerować w korzenie
• czy drzewom rosnącym w zieleńcach nie zostanie ograniczona przestrzeń
• czy nawierzchnia chodników i zieleńców przy drzewach nie będzie obniżana
• w przypadku np. płytkich korzeni podnoszących chodnik przed inwestycją lub bardzo małej odległości jezdni/chodnika/ddr od pnia – czy przewidziano chodnik nadwieszony i czemu nie
• czy nowy chodnik/ddr nie zostały wyznaczone na odcinku o dużej ilości drzew zbliżonych do ciągu transportowego – mimo możliwości zbudowania ich za linią drzew lub odsunięcia od drzew i mimo możliwości wykonania ciągu pieszo-rowerowego (dotyczy miejsc o niewielkim natężeniu obu rodzajów ruchu)
• czy znaki drogowe i sygnalizatory będą lokowane w sposób bezpieczny dla drzew – pamiętajmy, że prawo pozwala decyzją administracyjną przypiąć znaki, sygnalizacje, oświetlenie uliczne czy sieć tramwajową do budynków (!) – zapytajmy, czy przewidziane jest stosowanie takich rozwiązań i jaki przewiduje się tryb uzyskania takiej decyzji (jeśli ma o nią zabiegać wykonawca, to przywitacie latarnie i znaki zagracające przestrzeń)
• czy ukształtowanie nawierzchni chodników będzie umożliwiało spływ wody deszczowej do brył korzeniowych roślin
• czy projekt uwzględnia miejsca pryzmowania śniegu i czy są one z daleka od zieleńców
• czy drzewa wymagające pielęgnacji (usunięcie posuszu, jemioły, cięcia techniczne, stabilizacja) lub poprawy warunków (zagęszczenie gleby, mały zieleniec) będą miały ją zapewnioną przed robotami, czy dopiero po – przykład Starego Rynku pokazuje, że prace w koronie drzew winny być wykonane przed osłabieniem drzewa robotami budowlanymi
• czy inwestycja będzie przewidywać zatrudnienie inspektora ds. zieleni i czy w warunkach przetargowych będzie ujęte stosowanie się do obowiązujących w Łodzi standardów ochrony drzew przy inwestycjach miejskich
• gdzie przewiduje się miejsce składowania materiałów budowlanych i postój maszyn na placu budowy

Drzewa do usunięcia są z reguły oznaczone krzyżykami:

Ponieważ drogowcy chętnie powołują się drogowcy często powołują się na Dział III Przepisów techniczno-budowlanych dot. dróg publicznych i na przepisy, bardzo niechętne drzewom w pasach drogowych, naszą bronią jest szukanie przykładów miejsc, w których się dało na zasadzie odstępstw (Dział I par. 2. 2), odpowiednich technologii czy korekt przebiegu pasa drogowego, szerokości czy lokalizacji elementów. Ba, zarządca drogi ma prawo wystąpić o obniżenie klasy drogi, co przekłada się na obniżenie i uczłowieczenie jej parametrów. Uwaga! argumenty w stosunku do drzew „to jest samosiejka” czy „to tylko topola” nie mają oparcia w przepisach. Chęć budowy czy przebudowy drogi nie zwalnia z obowiązku stosowania ustawy o ochronie przyrody i prawa ochrony środowiska. Co więcej, nawet w świętym rozporządzeniu jest mowa o sytuowaniu drogi tak, by chronić drogę i tereny przyległe przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem (Dział II par. 6).

• jakie są przyczyny kolizji każdego z tych drzew
• czy nie było możliwości innego przebiegu elementów pasa drogowego, kolidujących z drzewami np. w przypadku miejsca w pasie drogowym (działka wyznaczona na mapie, a nie tylko zasięg inwestycji na projekcie, nie zawsze się to pokrywa) lub nawet poza nim (prezydent ma prawo wydać decyzję zrid z rygorem natychmiastowej wykonalności dot. zajęcia nawet działek prywatnych pod budowę jezdni, chodnika, ddr czy miejsc postojowych w pasie drogowym)
• jaka ma być szerokość jezdni i czemu tak szeroka, czemu nie wystąpiono o odstępstwa albo nie uspokojono ruchu, co pozwala zawęzić jezdnię nawet do szer. 2,25 m.
• czemu w przypadku chodnika wybrano usunięcie drzewa zamiast dopuszczanego przepisami odcinkowego zawężenia lub odgięcia przebiegu ciągu tak, by usunąć kolizję z drzewem (nie ma obowiązku budowania wszystkiego pod linijkę, a nawet jeśli jest, można wystąpić o odstępstwa lub obniżyć klasę drogi)
• usunięcie drzew w zw. z budową przystanku – szczęśliwie zdarza się już rzadko, ale warto domagać się odstępstw ze względu na zapewnienie cienia osobom oczekującym; warto też przyjrzeć się, czy nie ma możliwości przesunięcia przystanku np. w miejsce, gdzie znajduje się budynek/lokal użytkowy gminy i wiatę kolidującą z drzewem można zastąpić markizą na elewacji.
• szerokie łuki drogi przy skrzyżowaniach – zależą od klasy drogi, ale też nie są sztywne – patrz pkt 2
• miejsca postojowe – po pierwsze nie ma obowiązku ich budowy na każdym odcinku ulicy, po drugie można ograniczyć ich ilość lub ulokować równolegle, prostopadle lub ukośnie do kierunku ruchu, co pozwala dostosować je do lokalizacji drzew, po trzecie są przykłady drzew rozdzielających miejsca postojowe, po czwarte nawierzchnia miejsc postojowych może być ażurowa, by poprawić warunki drzewom
• kolizja z opaskami bezpieczeństwa (to te wąskie zaniedbywane paski między jezdniami a zieleńcami) – nie stosuje się ich na drogach klasy L i D, ale na innych można wystąpić o odstępstwo w ich odcinkowym utwardzeniu ze względu na drzewo
• kolizja z elementami infrastruktury i budynkami – nie powinna być podstawą do usunięcia drzewa, ponieważ uzyskanie zgodnych z prawem odległości korony od ww. obiektów można z reguły uzyskać cięciami technicznymi.

Nowe nasadzenia, w tym zamienne:

• gdzie przewidziano nasadzenia zamienne i czemu nie na obszarze inwestycji – argument o braku miejsca bywa uzasadniony, ale nie zawsze tak jest – czy zgodnie ze sztuką ogrodniczą mogą być dwa szpalery zamiast jednego, czy można przedzielić miejsca postojowe drzewami, czy nie można bardziej zbliżyć się nasadzeniami do skrzyżowania albo obsadzić drzewami przystanek?
• czy nowe nasadzenia będą pod metalowymi kratami czy w zieleńcach, jak dużych, z obniżonym krawężnikiem czy nie, jaki będzie poziom gruntu pod kratą, kto będzie odpowiadał za usuwanie spod niej śmieci i brudu
• czy powierzchnia gleby będzie zabezpieczona przed wysychaniem (najlepiej roślinnością okrywową lub zrębkami)
• czy drzewa po stronie bardziej naświetlonej otrzymają większe zieleńce
• czy dobrano gatunki odporne na warunki miejskie (szusze, zalania, zanieczyszczenia), na choroby grzybowe (ważne pod kratami)
• czy drzewa będą służyły dobrze dzikimi zwierzętom (pokarm, gniazdowanie)
• czy dobrano gatunki dające cień w miejscach, gdzie cienia brakuje (nagminne są w takich miejscach drzewa kolumnowe)
• czy w przypadku małej odległości od budynków zastosowano drzewa lepiej znoszące prześwietlanie, o węższym pokroju lub formowane
• czy i jaki będzie system napowietrzania korzeni i nawadniania
• kto będzie odpowiadał za uruchamianie nawadniania
• jakie będzie zabezpieczenie zieleńców przed parkowaniem czy deptaniem (osobiście polecam duże krzewy, skały jak na ul Zacisze lub separatory w formie kopuły, bardzo trudne do przesunięcia).

Ostatecznym argumentem jest zawsze presja polityczna na decydentów – przecież te przebudowy i remonty mają służyć zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Często silny głos mieszkańców potrafi przekonać do pozornie niemożliwego.