Kilka dni temu gruchnęła informacja o usunięciu i wymianie wszystkich cennych tulipanowców na przebudowanej pokazowo ul. Włókienniczej. Tulipanowce nie są bardzo wymagającymi drzewami w uprawach ogrodowych, ale posadzone w trudnych warunkach przyulicznych muszą otrzymać odpowiednią opiekę, by przetrwać. Bez zapewnienia takiej bieżącej opieki ich sadzenie jest ryzykowne – i najwyraźniej ryzyko się spełniło.
Wymagania tulipanowców
Sadzonki uprawianie w pojemnikach można sadzić cały rok, ale najkorzystniej od wiosny do wczesnej jesieni, by dać im czas na aklimatyzację. Trzeba to robić ostrożnie, ponieważ te rośliny mają kruchy system korzeniowy. Przed posadzeniem korzenie należy namoczyć przez kilka godzin. Czy to zrobiono, nie wiemy. Miejsce powinno być słoneczne i ciepłe, osłonięte od wiatru.
Gleba powinna być żyzna i przepuszczalna, umiarkowanie wilgotna, o odczynie obojętnym do lekko kwaśnego (nie zasadowa!) i z dużym udziałem kompostu lub obornika – jeśli te warunki nie są spełnione, drzewko musi być regularnie nawożone. Młode drzewa muszą być podlewane w miarę potrzeb – tulipanowce nie znoszą ani suszy, ani przelewania. Muszą też być solidnie opalikowane i nie lokowane w miejscach narażonych na silne podmuchy. więcej o wymaganiach tulipanowca >>
Jakie warunki otrzymały
Ul. Włókiennicza jest zlokalizowana w osi wschód-zachód, jest więc to miejsce narażone na wiatry zachodnie dominujące w Polsce. Solidne opalikowanie było więc warunkiem szybkiego ukorzenienia się potężnych nasadzeń drzew w podłożu. Ich brak mógł spowodować trudniejsze ukorzenianie, tym bardziej, że inwestycja zakończyła się w grudniu 2022 r., nie było więc czasu na ustabilizowanie w gruncie przez kilka miesięcy.
Młode tulipanowce, które nie przetrwały okresu gwarancji zostały posadzone w miejscach bardzo trudnych – niewielkich misach w w granitowej nawierzchni i zabezpieczone żeliwnymi kratami. Ze strony o rewitalizacji nie dowiemy się, czy zastosowano właściwą dla tego gatunku glebę, czy też podłoże strukturalne, jak na ul. Jaracza.
Co znalazło się w misie, mogliśmy zobaczyć przy wymianie drzewek. Wygląda to na grube kruszywo, kawałki betonu i szmaty! Jeśli to, co widzimy na zdjęciach jest kruszywem to po pierwsze nie powinno się w nim sadzić drzew o kruchych korzeniach, narażonych na łatwe uszkodzenie, a po drugie…
… po drugie, gdzie jest podłoże strukturalne, dające przestrzeń korzeniom poza misą? Przypomnijmy, taki typ podłoża do sadzenie drzew został opracowany dokładnie po to, by bryła korzeniowa mogła rozrastać się pod utwardzonymi nawierzchniami ulic i parkingów! Po trzecie – czy w misie było też drobniejsze kruszywo w górnej warstwie, jak wskazuje technologia?
Henryk Kociel, Hazem M. Kalaji, Marzena Suchocka, Żaneta Tuchowska
Niestety, jak widać olchy są sadzone w te same misy, ograniczające rozrost korzeni co zdecydowanie obniży żywotność drzew. Z pewnością nie jest to też gleba zasobna w składniki odżywcze – czy w takim razie drzewka były nawożone?
A co z wodą? Sadzenie drzew w misach otoczonych granitem i z metalowa kratą to dokładne przeciwieństwo warunków, których potrzebują tulipanowce. W dodatku większość drzew ulokowano po stronie mocno nasłonecznionej południowym światłem. W czasie upałów nawierzchnie silnie się nagrzewają przez co bardzo szybko odparowuje woda z mis – i drzewka wymagają podlewania. Z kolei w czasie nawałnic, wiosennych i jesiennych deszczów z całej utwardzonej granitem powierzchni ulicy do mis spływa ogromna ilość wody i długo tam zalega przez brak przepuszczalnej gleby wokół i utrudnione odparowywanie – kolejny problem.
Gdy dodamy do tego zanieczyszczenie podłoża w misie cementowymi odpadami i podłożem ulicy z dodatkiem cementu o odczynie zasadowym, otrzymujemy cały pakiet naruszeń wymagań tego gatunku drzew.
Można chyba zaryzykować opinię, że gatunek został źle dobrany do przygotowanych dla niego sztucznych warunków siedliskowych. Ktoś jednak ten gatunek zaakceptował, odebrał te nasadzenia i za nie zapłacił. Ktoś z jednostki dysponującej ekspertami z Ogrodu Botanicznego. Ktoś, kogo obowiązuje stosowanie „Standardów kształtowania zieleni w Łodzi” dopuścił do zmarnowania pięknych, dorodnych roślin – o tym też warto pamiętać.
A jak poradzą sobie odporne na wody zastoiskowe ale bardzo wrażliwe na susze i upały oraz mało odporne na zasolenie olsze czarne? Czy zarządca drogi dopilnuje latem solidnego podlewania i obniżania temperatury wokół drzew? Czy zadba, by zimą ul. Włókiennicza, podwórka i stopnie nie były sypana solą drogową? więcej o wymaganiach olszy >>
Oświadczenie Mapy Drzew Łodzi
Przepraszamy, będzie długo, ale czasem inaczej się nie da.
Rzecz dotyczy głośnej wymiany drzew na ul. Włókienniczej. Od wielu dni opinia publiczna żyje pytaniem, jak do tego doszło, że piękne tulipanowce ścięto lub wykopano, bo się nie przyjęły.
Osobom prawdziwie zainteresowanym poszukiwaniem odpowiedzi na zadane pytanie proponujemy krótką medytację. Przyjrzyjmy się zdjęciom wykonanym wczoraj (przepraszamy za „wieczorną” jakość) na ulicy Włókienniczej. Skupmy uwagę na podłożu, które zalega jeszcze na chodnikach po wykopaniu z dołów, w których miały rosnąć tulipanowce. Jest to przedziwna mieszanina ziemi, piachu ze śmieciami i gruzem, często znacznej objętości. Krótko mówiąc, tulipanowce wkopano w niewielkie betonowe donice, dodatkowo wypełniając je poremontowymi śmieciami.
Tulipanowce to drzewa, które preferują gleby lekko kwaśne i w takich dobrze rosną. Gruz i betonowe zanieczyszczenia czynią miejską ziemię skrajnie zasadową.
„Skąd mieliśmy o tym wiedzieć?”, zapytają wykonawcy. Odpowiadamy – z lektury „Standardów kształtowania zieleni w Łodzi”, przyjętych zarządzeniem Prezydent Miasta Łodzi w dniu 24 września 2021 roku. Standardy do pobrania tutaj: https://uml.lodz.pl/files/bip/public/KS_2020/VIII_8378.pdf
Dzień, w którym wykonawcy prac przy łódzkiej zieleni zaczną stosować mądre standardy będzie świętem, dzięki któremu Stefan Rogowicz przestanie się obracać w grobie na Starym Cmentarzu.
Zrobiliśmy uproszczony wyciąg z rzeczonych standardów odnośnie zaleceń dotyczących sadzenia drzew i krzewów. W łódzkich standardach jest to rozdział 4. „Standardy zakładania zieleni”, podrozdział 4.2 – „Sadzenie drzew i krzewów” (strony 78 – 86).
Oto najważniejsze fragmenty ze standardów, których znajomości – obawiamy się – zabrakło przy zazielenianiu ulicy Włókienniczej:
4.2.1 Przygotowanie terenu do nasadzeń
A. Przygotowanie podłoża do sadzenia
Teren przeznaczony pod nasadzenia należy oczyścić ze wszelkich zanieczyszczeń. Należy skontrolować niwelację terenu w celu zapewnienia spływu wód opadowych w kierunku roślin. Wyjątkiem jest spływ wód opadowych z nawierzchni, które ze względu na utrzymanie zimowe i zasolenie nie mogą być kierowane pod rośliny.
Jeżeli teren pod nasadzenia jest silnie zdegradowany, należy wymienić ziemię pod każde sadzone drzewo lub krzew w ilości dwukrotności średnicy i głębokości bryły korzeniowej. Rekultywacja profilu glebowego powinna obejmować [m.in.] sprawdzenie właściwości fizycznych i chemicznych gleby (w razie konieczności z użyciem badań laboratoryjnych) i ewentualne zastosowanie działań korygujących (np. dodatek kompostu, wapnowanie, nawożenie, itp.).
4.2.2 Sadzenie drzew:
B. Wymagania dotyczące materiałów
Dla drzew i krzewów sadzonych w trudnych warunkach siedliskowych zaleca się przewidzieć aplikację hydrożelu w ilości zgodnej z przedmiarem materiałów niezbędnych do wykonania prac.
C. Warianty sadzenia drzew
Sposób posadzenia drzewa powinien być dostosowany do: warunków lokalnych, gatunku drzewa oraz planowanego efektu kompozycji przestrzennej.
Wariant sadzenia drzewa w pasie drogowym – w trudnych warunkach:
I. Przygotowanie dołu
1. Rozmiar dołu minimum 5-razy większy od bryty korzeniowej.
2. Ubita podstawa na potrzeby stabilizacji bryty korzeniowej, zapobiegająca zapadaniu się bryły.
3. Ukształtowanie nawierzchni umożliwiające spływ wód opadowych w kierunku drzewa.
4. Podłoże strukturalne w podbudowie nawierzchni utwardzonych.
II. Stabilizacja drzewa
5. Posadowienie drzewa, tak aby nasada pnia była na wysokości poziomu gruntu. Drzewa w balocie powinny
mieć siatkę (kosz) i jutę rozciągnięte i odsunięte od szyi korzeniowej.
Doły pod drzewo powinny mieć wielkość, która umożliwi im prawidłowy wzrost i rozwój. Konieczne jest, aby dół zaprawić ziemią urodzajną.
Rośliny zaraz po posadzeniu należy obficie podlać, około 10 litrów na każdy 1 cm średnicy pnia mierzony na wysokości 130 cm na jedno drzewo. Należy dokładnie ucisnąć ziemię na granicy bryły korzeniowej nasadzonych roślin.
Zaleca się wykonanie zamulenia dołów (przelanie dużą ilością wody) pod nasadzenia, w celu sprawdzenia przesiąkania gleby oraz wykluczenia niesprzyjających warunków glebowych – zagęszczonej warstwy glebowej.
Ukształtowanie misy – zagłębienie o średnicy 70-80 cm i głębokości około 5 cm powinno być ukształtowane tak, aby umożliwić zatrzymanie wody w strefie bryły korzeniowej. Zbyt głęboka
misa będzie narażała drzewo na uduszenie w wyniku zasypania odziomka.
D. Pielęgnacja po posadzeniu
Zabiegi pielęgnacyjne po zakończeniu prac powinny obejmować:
• wymianę uschniętych i uszkodzonych roślin, w miarę możliwości w tym samym roku (w odpowiednim terminie agrotechnicznym);
• podlewanie, odchwaszczanie i uzupełnianie kory w obrębie misy korzeniowej (lub innego użytego materiału ściółkującego);
• systematyczne podlewanie roślin min. 1 raz w tygodniu (w okresach posuchy lub suszy min. 3 razy w tygodniu);
