Będzie nudno, bo z pismami – czytajcie do pyrkającego bigosu! 😉
Szukając informacji o losach drzew i krzewów w procesie rewitalizacji natykamy się na sporo oznak nieprzygotowania urzędów do udzielania zbiorczych informacji o środowisku. Widać, że odpowiedzi wymagają od nich ogromnego wysiłku i dlatego są udzielane bardzo długo, a często wymagają od składającego wnioski kilu etapów. Rozwiązaniem byłyby publicznie dostępne rejestry np. publikowanie wniosków i decyzji w Ekoportalu, co jest w wielu województwach standardem. Ostatnio natknęłam się na niepokojącą informację, że i ten wykaz przestanie być dostępny dla obywatelek i obywateli, co spowoduje już kompletny brak nadzoru społecznego nad wydawanymi decyzjami o ojczystej przyrodzie.
W dodatku mój sprzeciw wzbudziła informacja od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, umywającego ręce od obowiązku publikowania wykazów wydanych decyzji o wycinkach drzew, co część konserwatorów realizowała poprzez Ekoportal. Dlatego napisałam do Ministerstwa Klimatu i Środowiska wniosek o wyjaśnienie kilku kwestii:
„W dniu dzisiejszym zamierzałam skorzystać na EKOPORTALU z wyszukiwarki decyzji o zezwoleniu na usunięcie drzew i krzewów dla konkretnego adresu w Łodzi, wydanego przez Urząd Miasta Łodzi. Niestety nie udało mi się to, ponieważ wyszukiwarka nie działa prawidłowo – pokazywała jedynie kilkanaście rekordów. Natomiast pojawił się komunikat o „wyłączeniu systemu WYKAZ”, który mnie zatrwożył jako społeczniczkę doradzającą mieszkańcom, jak ratować drzewa. Jednocześnie od Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków otrzymałam informację, że nie jest on organem ochrony przyrody i jako taki nie ma obowiązku publikacji wydawanych decyzji o zezwoleniu na usunięciu drzew i krzewów.
W związku z powyższym na podstawie art. 61 Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764; Dz.U. z 2017 r. poz. 933) wnoszę o udostępnienie informacji publicznej w zakresie:
– w jakiej formie elektronicznej i w jakim miejscu obywatelki o obywatele będą mogli po „wyłączeniu systemu WYKAZ” bez występowania z wnioskiem o odstęp do informacji publicznej, dotrzeć do informacji o toczących się i rozstrzygniętych postępowaniach ws. usunięcia drzew i krzewów (zgłoszenia, wnioski, sprzeciwy wobec zgłoszeń, wydane decyzje) organów: gminnych, powiatowych, marszałkowskich i konserwatorskich – czy wojewódzcy konserwatorzy zabytków mają obecnie obowiązek publikacji ogólnodostępnych w formie elektronicznej wykazów wydanych decyzji zezwalających na usunięcie drzew i krzewów
– czy organy wydające decyzje z ustawy o ochronie przyrody mają obecnie obowiązek składania rocznych raportów dot. ilości drzew, dla których wydały w danym roku zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów oraz ilości nasadzeń zamiennych i czy takie raporty podlegają informacji publicznej.”
Odpowiedź ministerstwa budzi moje poważne obawy o realizację naszego prawa do dostępu do informacji. A odpowiedź dot. obowiązku informacyjnego służb konserwatorskich jest… żadna, bo nie dotyka kompletnie argumentu konserwatora.
Znając działania Urzędu Miasta Łodzi oraz konserwatora zabytków w zakresie sposobu gromadzenia i udostępniania informacji, likwidacja bazy online w postaci wykazu w Ekoportalu, grozi Łodziankom i Łodzianom kompletnym zablokowaniem możliwości interwencji ws. drzew. Wydział Ochrony Środowiska jest jednym z najbardziej niedofinansowanych i z największymi brakami kadrowymi – mam uzasadnione obawy, że w dniu 1 lipca 2025 roku dostępne w wykazach informacje będą szczątkowe. A konserwator nadal mieć ich nie będzie.
Wracając do konserwatora
Jak jego rolę definiują przepisy prawa?
- Ustawa o ochronie przyrody wskazuje WKZ jako organ wydający decyzje dot. drzew i krzewów, tak samo, jak włącza w procedury środowiskowe gminę czy inne organy, działające również na podstawie innych ustaw.
- Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko tak definiuje organy administracji objęte przepisami Ustawy:
Art. 3 [Definicje] 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
9) organie administracji – rozumie się przez to:
a) ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,
b) inne podmioty wykonujące zadania publiczne dotyczące środowiska i jego ochrony,
c) Pełnomocnika Rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego – w zakresie określonym w art. 5 pkt 8 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 545 i 834); […]
Nie znalazłam w Ustawie wyłączenia służb konserwatorskich jako organu powołanego na mocy Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w sprawach wniosków i decyzji o zezwoleniu na usunięcie drzew i krzewów z obowiązku prowadzenia publicznych rejestrów, wynikających z Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
W jakiej formie informacje o wycinkach?
Uwaga! Ustawa jasno określa, że w publicznych wykazach powinny znaleźć się nie tylko wydane decyzje, ale i złożone wnioski oraz decyzje o naliczonych karach – tej praktyki nie realizuje ani UMŁ, ani konserwator, ani marszałek.
Art. 21. [Publicznie dostępne wykazy].
24) z zakresu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody o:
f) wnioskach o wydanie zezwolenia i o zezwoleniach na usunięcie drzewa lub krzewu,
g) decyzjach o wymiarze kar pieniężnych, o których mowa w art. 88 tej ustawy,
Koresponduję sobie
Dlatego wystąpiłam do ministerstwa z kolejnym pismem:
„Niniejszy wniosek o informację dotyczy Państwa pisma DIŚ-IV.0190.463.2024.AB 3541601.14042369.11296677.
Dziękuję za szybkie udzielenie odpowiedzi. Musze jednak stwierdzić, że udzielona mi odpowiedź w zakresie dotyczącym OBOWIĄZKU prowadzenia publicznie dostępnego wykazu wniosków i wydanych decyzji o usunięciu drzew i krzewów przez wojewódzkich konserwatorów zabytków jako organ wydający takie decyzje dla terenów wpisanych do rejestru z ustawy o ochronie przyrody jest niekompletna i nic nie wyjaśnia.
Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków nie twierdził bowiem w piśmie, że nie prowadzi takich publicznych wykazów z art. 21 Ustawy o dostępie do informacji o środowisku bo w ustawa nie przewiduje obowiązku prowadzenia wykazu prze organy, lecz dlatego, że NIE JEST ORGANEM ochrony środowiska, tylko ochrony zabytków. W mojej opinii jest to zaniechanie obowiązku, ponieważ Ustawa nie mówi o wyłączeniu takiego obowiązku w stosunku do organów ochrony zabytków, realizujących kompetencje z zakresu ochrony przyrody w zakresie objętym udostępnianiu informacji publicznej w formie wykazów. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi wprost na pytanie:
– Czy Wojewódzki Konserwator Zabytków – organ ochrony zabytków – jako organ wydający decyzje dotyczące elementów środowiska przyrodniczego uregulowane w Ustawie o ochronie przyrody, ma obowiązek prowadzenia publicznie dostępnych wykazów wpływających wniosków o usunięcie drzew i krzewów oraz wydanych decyzji o zezwoleniu na usunięcie drzew i krzewów, opisanych Art. 21 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Proszę również o informacje dodatkowe:
– Czy wykazy takie powinny zawierać adresy nieruchomości, których ww. złożone wnioski i wydane decyzje dotyczą, czy też może to być jedynie wykaz numerów wniosków i numerów decyzji, niepozwalający zidentyfikować miejsc, których dotyczy postępowanie.(Taki wykaz otrzymałam bowiem z kolei z Urzędu Marszałkowskiego i to po dwóch miesiącach od wystąpienia o informację, a Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Łodzi w ogóle do 2020 roku nie prowadził takich publicznie dostępnych wykazów.)
– Czy Ministerstwo kontroluje zaawansowanie przygotowań organów wydających decyzje z ustawy o ochronie przyrody do uruchomienia z dniem 1 lipca 2025 r.
– Czy ww. organy otrzymały wytyczne regulujące zakres udostępnianych informacji w publicznie dostępnych wykazach – i jaki dokument to reguluje.
Chciałabym zwrócić uwagę, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest obowiązane nadzorować realizację prawa obywateli do dostępu do informacji o środowisku przez organy wydające decyzje wpływające na środowisko. To Państwa kompetencją i zobowiązaniem jest, by organy wywiązywały się z ustawowych obowiązków wobec obywateli w sposób pełny i rzetelny. Będę zobowiązana za udzielenie mi szerszej odpowiedzi w formie pozwalającej wezwać ww. organy do realizacji ustawowego obowiązku prowadzenia publicznych rejestrów i jasnej dla obywateli, chcących egzekwować swoje prawo do informacji o środowisku.”
