Jak donoszą media, miasto Gdańsk przestało być bezkarne w niszczeniu drzew przy inwestycjach. Za brak inwentaryzacji drzew przed robotami budowlanymi, zlekceważenie ekspertyzy dendrologicznej, wskazującej, że prace zaplanowano w sposób szkodliwy dla drzew i w efekcie doszło do ich poważnych uszkodzeń została naliczona przez Urząd Marszałkowski kara 140 tys. zł. Do nieprawidłowości doszło mimo nadzorowania robót przez 6 inspektorów zatrudnionych przez urząd miasta. Urząd mimo zatwierdzenia projektu kolidującego z drzewami usiłuje zrzucić winę na wykonawcę, którego pracownik dokonał uszkodzeń koparką.
Czytaj dalej →Tag: ochrona drzew przy inwestycjach
Co dalej z naszym raportem
Społeczny raport Zieleń w procesie rewitalizacji Łodzi opublikowany i rozchodzi się po świecie. Autorzy nie osiadają na laurach – raport powstał przecież, by zmienić traktowanie zieleni przy planowaniu i realizacji gminnych programów rewitalizacji.
Czytaj dalej →Z premiery raportu – co robi ministerstwo
Podczas długiej dyskusji panelowej przedstawicielka Ministerstwa Klimatu i Środowiska – p. Małgorzata Marczewska – uchyliła rąbka tajemnicy nt. planowanych zmian w Ustawie o ochronie przyrody.
Czytaj dalej →Co nas zaskoczyło na naszych obszarach. Cz. 1
Poprosiłam społecznych audytorów o krótkie oceny, co ich najbardziej zaskoczyło, ucieszyło albo zmartwiło podczas badania ich obszarów.
Obszar nr 1. W wynikach raportu zaskoczył mnie spadek powierzchni biologicznie czynnej na terenach zieleni, na których dokonano prac rewitalizacyjnych, wzrost nastąpił głównie na ulicach i podwórkach z programu rewitalizacji. Również to, że przy inwestycjach miejskich poza programem rewitalizacji posadzono tylko 1 drzewo. To, że przy inwestycjach prywatnych nie posadzono żadnego drzewa, mnie nie zaskoczyło, ale jednak zasmuciło.
Czytaj dalej →Samorząd ratuje aleję :)
Niewielka gmina Michałowice w powiecie pruszkowskim (16 tys. mieszkańców, 13 miejscowości) planuje przebudowę jednej z najruchliwszych dróg – wiodącej w kierunku Warszawy, rozdzielając dla bezpieczeństwa ruch samochodowy i rowerowy. Nie robi tego jednak standardowo – wskazując projektantowi wycięcie w pień piękną aleję kasztanowców by poszerzyć pasy ruchu.

Gmina nabyła zawczasu działkę wiodącą obok zachodniego szpaleru Alei Kasztanowej i to tam ma być zlokalizowana nowa jezdnia. Nowa droga pobiegnie po stronie zachodniej szpaleru drzew. W śladzie obecnej drogi pozostaną zaś, oddzielone od siebie, droga rowerowa i ciąg pieszy. Gminie bardzo zależy by zachować te piękne drzewa i zadbała o to, by mimo ich lokalizacji tuż przy asfalcie, nie stanowiły zagrożenia dla kierujących. Spójrzcie, jak oznakowano każdy kasztanowiec – i jak delikatnie ustawiono znaki.
Cieszy, że coraz więcej jest przykładów szacunku dla przyrody także w mniejszych miejscowościach. Z przyjemnością odnotowuję kolejną dobrą praktykę, licząc jednocześnie, że eksperci z pobliskiej SGGW (Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego) doradzą pani wójt, jak przeprowadzić inwestycję bez uszkodzenia zieleni wysokiej.
Przeciąganie liny w rządzie
Wśród 100 Konkretów na 100 dni rządu (obietnic programowych) znajdziemy kilka punktów bliskich sercu każdego wielbiciela przyrody:
14. Wyłączymy najcenniejsze przyrodniczo obszary lasów z wycinki i przeznaczymy je tylko na funkcje przyrodnicze i społeczne.
15. Zatrzymamy niekontrolowany wywóz nieprzetworzonego drewna z Polski. Surowiec z polskich lasów powinien służyć przede wszystkim polskim przetwórcom.
51. Zapewnimy społeczny nadzór nad lasami i możliwość zaskarżania planów urządzenia lasu do sądu.
52. Rozliczymy partyjnych namiestników PiS za prowadzoną przez ostatnie 8 lat rabunkową gospodarkę leśną.
I najważniejszy punkt miejski:
57. Skończymy z wycinką drzew w miastach i zapewnimy ochronę bioróżnorodności na terenach miejskich. Wprowadzimy instytucje „miejskiego ogrodnika”, odpowiedzialnego za parki, nowe nasadzenia i użytki ekologiczne.
„W Ministerstwie Klimatu i Środowiska prowadzona jest analiza potencjalnych rozwiązań prawnych w zakresie procedur jednostek samorządu terytorialnego dot. wycinki drzew i kompensacji. Prowadzone są prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo Ochrony Środowiska i niektórych innych ustaw. Równocześnie rozpoczął się proces dofinansowania projektów dot. odbetonowania i zazielenienia terenów miejskich. W Ministerstwie Klimatu i Środowiska opracowano zestaw wskaźników monitorujących zieloną transformację miast i poziom odporności na zmiany klimatu. Prowadzone są analizy potencjalnych rozwiązań prawnych oraz możliwości finansowania przez jednostki samorządu terytorialnego instytucji „miejskiego ogrodnika”. Prowadzona jest analiza europejskiego rozporządzenia „Nature Restoration Law”, pod kątem europejskiego wsparcia.|
I rzeczywiście Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad zmianami, i to razem z ngo i ekspertami inicjatywy „Dajmy drzewom prawo”. Ale równocześnie jak królik z kapelusza wyskakują deregulacyjne pomysły (projekt UDER32). A to skrócenia czasu na oględziny drzew przy trybie lex Szyszko – w ostatnich dniach negatywnie zaopiniowane przez resort wiceministra Dorożały, a to poluzowania ochrony drzew pomnikowych (również sprzeciw), a to – ostatnio – włączenia do lex Szyszko drzew w najcenniejszych, objętych rejestrem zabytków obszarach – zabytkowych alejach prowadzących do dawnych dworów, zadrzewień w zabytkowych parkach, drzew na terenie pomników historii… To ostatnie za pośrednictwem Ministerstwa Rozwoju i Technologii, gmerającego w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, więc pozornie niesprzecznie z obietnicami.
Kolejnym zagrożeniem ze strony zespołu deregulacyjnego jest propozycja odebrania organizacjom pozarządowym, uczestniczącym w postępowaniach na prawach strony, prawa do skargi kasacyjnej przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi. Proponowany art. 173 par. 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w brzmieniu „„§ 3 Skarga kasacyjna nie przysługuje organizacji społecznej biorącej udział w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika na prawach strony” nie tylko ogranicza prawo do sądu (Art. 45 Konstytucji RP) i postępowania co najmniej dwuinstancyjnego (Art. 176), jest sprzeczny z Konwencją z Aarhus i unijnymi dyrektywami m. in. o ocenach oddziaływania na środowisko, ale też pozbawia społeczności lokalne i obywateli broniących środowiska, wsparcia ngo i ich ekspertów stających na straży interesu społecznego, często jako ostatnia deska ratunku. Co gorsza, organizacje na tyle „przeszkadzają inwestycjom”, że pierwotnie planowano w ogóle pozbawić je prawa do składania skarg. Zespół ds. deregulacji planuje też zmiany w procedurach ocen oddziaływania na środowisko i ma to być kolejna procedura z „milczącą zgodą organu” po określonym terminie – do opracowania nowelizacji zaproszono przedsiębiorców, a pominięto organizacje prośrodowiskowe…
Jak to możliwe, że w ustawach mających chronić przyrodę, środowisko i elementy przyrodnicze zabytków, grzebią niepowołane do tego ministerstwa?
Autorzy pomysłów deregulacji nie są ujawniani, nie są też jawne analizy ich skutków. Proces jest więc nieprzejrzysty. Projekty upraszczania przepisów przygotowuje, głównie na podstawie propozycji zespołu Rafała Brzoski, „zespół ds. koordynacji procesu deregulacyjnego, wdrażającego deregulację” w KPRM i to on wskazuje resort odpowiedzialny za ich przeprowadzenie przez proces legislacyjny. Projekty trafiają często do ministerstw, mających na celu nie ochronę przyrody, lecz usprawnienie wydawania pozwoleń na inwestycje – nie są to resorty zdolne merytorycznie i formalnie do oceny skutków środowiskowych wprowadzanych nowelizacji. Ministerstwo merytoryczne otrzymuje dopiero gotowe propozycje do zaopiniowania. Jest oczywiste, że deregulacja nie ma na celu usprawnienia ratowania drzew, wód – wręcz przeciwnie, firmom ma być łatwiej ingerować w otoczenie przyrodnicze.
Tym bardziej należy docenić konsekwentne sprzeciwy Ministerstwa Klimatu i Środowiska wobec prób demontażu i tak dziurawej jak sito ochrony przyrody i środowiska.
Wprowadzenie w Polsce realnej i efektywnej ochrony drzew będzie w takich okolicznościach bardzo trudne. Drzewa są bowiem traktowane w decyzjach politycznych głównie jako przeszkoda do nieskrępowanego dysponowania własnością i maksymalizacji zysków z korzystania z prawa własności i swobody działalności gospodarczej. Mamy obecnie do czynienia z sytuacją, gdy jeden resort chce chronić, inne sprawnie pozbywać się drzew. A te głosu nie mają, to my musimy być ich głosem.
Gdy władze lekceważą drzewa
W Białymstoku przy ul. Młynowej 29 rośnie sobie na gminnym terenie, w kępie innych dorodnych drzew, dąb szypułkowy spełniający kryteria pomnika przyrody. Tuż obok znajduje się dawny teren cmentarza żydowskiego, gdzie natrafia się na ludzkie szczątki – teren pełnił rolę zieleńca. Białostocczanie w 2022 r. wiedząc o planach sprzedaży południowej części „cmentarnej” prosili władze miasta o utworzenie na całym tym terenie formalnego terenu zieleni, a chcąc dodatkowo zabezpieczyć dąb szypułkowy wystąpili w 2022 r. o objęcie go ochroną pomnikową – wniosek do rady gminy podpisało 450 osób. Mieszkańcy sami zgromadzili wymagane ekspertyzy i przekazali je miastu. (A wydawałoby się, że to sama gmina jako organ odpowiedzialny za ochronę przyrody powinna szukać jej cennych tworów i inicjować ich ochronę…).
Czytaj dalej →Nasi paneliści – arch. Szymon Januszewski
Szymon Januszewski – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej. Pracuje na Wydziale Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. W 2006 r. założył pracownię Insomia. Pracownia ma na koncie przede wszystkim liczne domy jedno- i wielorodzinne na terenie Poznania, w tym budynek Milczańska (2008), osiedle Bajkowe (2013), blok Evergreen 365 (2016), osiedle Botaniczna (2018).
Z perspektywy tematu naszego Raportu inspirujący jest wielokrotnie nagradzany projekt osiedla Nowy Strzeszyn, nazwany przez projektantów Między Drzewami , w którym organizacja przestrzeni – lokalizacja budynków, dojazdów i chodników została w dużej mierze podporządkowana istniejącym zadrzewieniom.


Dzięki temu udało się ocalić 2/3 drzew na terenie inwestycji – drzew wcale nie pomnikowych, jakie często są lekceważone podczas projektowania zabudowy. Organizacja przestrzeni osiedla zapewnia też poczucie kameralności a jednocześnie zachęca i prowokuje do nawiązywania kontaktów sąsiedzkich – tworzenia wspólnoty.

Naszego gościa możecie poznać przed dyskusją panelową 13 czerwca z mediów:
Co się dzieje, gdy architekci odmówią wycinki drzew? (Architektura/Murator)
Czas na nową architekturę. Tytuł najbliższej, majowej dyskusji to „Drzewo w architekturze”
Szymon Januszewski – architekt, który jest fanem małych przestrzeni. Sam też lubi się ograniczać
„Budynki są ważniejsze ode mnie” – Szymon Januszewski i jego pracownia Insomia
Nasi paneliści – prof. Marzena Suchocka
Drugą panelistką jest Pani prof. Marzena Suchocka – architekt krajobrazu, Katedra Architektury Krajobrazu Instytut Inżynierii Środowiska SGGW / Warsaw University of Life Sciences, ekspertka Instytutu Drzewa.

Wieloletni kierownik Katedry Architektury Krajobrazu. Prowadziła badania nad wpływem prac budowlanych na żywotność drzew i oceny długoterminowego wpływu uszkodzeń, prace dotyczące oceny statyki drzew miejskich, polskiej metody wyceny wartości drzew. Wdraża w praktyce rozwiązania oparte na naturze (nature based solution – NBS), zwłaszcza zastosowanie antykompresyjnej mieszanki kamienno-glebowej (zastosowanej wg Urzędu Miasta Łodzi przy sadzeniu drzew przyulicznych). Członkini m.in. Zespołu ds. spraw zapewnienia ochrony drzew i krzewów powołanego przez Ministra Klimatu i Środowiska, Krajowej Komisji do spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Komisji Ekspertów ds. Klimatu i Przestrzeni przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Ekspertka w zakresie ochrony drzew m.in. podczas kontroli NIK pt. „Ochrona drzew w procesach inwestycyjnych w miastach”. Ekspertka i wykładowczyni Instytutu Drzewa.
Miło nam, że podzieli się Pani z nami swoją wiedzą 🙂
Zieleń w procesie rewitalizacji Łodzi – premiera Raportu!
Audyt społeczny dobiegł końca. Zapraszamy na premierę raportu „Zieleń w procesie rewitalizacji Łodzi”.
O raporcie
Zdiagnozowaliśmy w nim stan zieleni po prowadzonych od 2016 roku pracach rewitalizacyjnych w dwunastu obszarach szeroko rozumianego centrum Łodzi:
- obszarach priorytetowych 1-8 rewitalizacji obszarowej centrum Łodzi
- ciągu modernizowanej ul. Wojska Polskiego
- Starym Polesiu
- Ogrodach Sukienniczych
- Księżym Młynie
Diagnoza objęła ustalenie liczby drzew usuniętych i posadzonych, zmiany w powierzchni i objętości koron drzew w obszarach, zmiany w powierzchniach biologicznie czynnych oraz analizy zmian żywotności roślin (trendów wegetacji).
Dane pozyskiwaliśmy z różnych źródeł: urzędowych, zasobów własnych (w tym – fotograficznych) i dostępnych zasobów otwartych oraz raportu „Analiza zmian w pokryciu 12 wskazanych obszarów drzewami na podstawie danych LIDAR i danych satelitarnych”, przygotowanego przez firmę MGGP Aero.
Interesowała nas nie tylko strona ilościowa procesu, ale również jego jakość – jakość przebudowanych przestrzeni publicznych i terenów zieleni, jakość materiału szkółkarskiego, sposób jego sadzenia i pielęgnacji, jakość prowadzenia prac w terenach zadrzewionych i ich wieloletni wpływ na zieleń zastaną.
Przyjrzeliśmy się rezultatom kosztownych prac rewitalizacyjnych dość skrupulatnie i opisaliśmy ich dobre i złe strony. Całość zwieńczyliśmy zebranymi wnioskami i rekomendacjami. Raport w całości jest obszernym, blisko 400-stronicowym studium problemów, jakie toczą współczesne miasta.
Premiera raportu
Najważniejsze dla nas wydarzenie odbędzie się 13 czerwca 2025 r. w godzinach 18.00-20.30 w gościnnych progach Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego (EkSocu) przy ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, w auli C101.

Program wydarzenia przedstawia się następująco:
18.00-18.30: prezentacja wyników raportu
18.30-19.45: dyskusja panelowa
19.45-20.30: runda pytań od publiczności
Do grona panelistek i panelistów zaprosiliśmy:
- Dr inż. arch. Monikę Arczyńską (Politechnika Gdańska, A2P2)
- Dr hab. inż. Marzenę Suchocką (SGGW w Warszawie)
- Szymona Januszewskiego (Pracownia Architektoniczna Insomia, Poznań)
- Dr. hab. Dominika Kopcia (MGGP Aero, WBiOŚ Uniwersytet Łódzki)
- Dr. hab. Mariusza Sokołowicza (dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ)
Jako doradczyni Mapy Drzew Łodzi i współautorka raportu będę miała zaszczyt moderowania dyskusji.
Informacja o dostępności Budynek EkSocu jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami. Można dojechać komunikacją publiczną – tramwajami (przystanki przy ul. Narutowicza, Kilińskiego i Pomorskiego), autobusami MPK (przystanki na ul. Rewolucji 1905 roku, Sterlinga, Jaracza).
Zadanie sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO 3.