Zieleń w rewitalizacji

Zakamarkami wokół Włókienniczej

Targ Jaracza. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski

Szczęśliwego 13 października, spędziliśmy słoneczną niedzielę w Waszym towarzystwie. Halina Piotrowska pokazała nam, co zwróciło jej uwagę na terenie projektu nr 1 rewitalizacji obszarowej, czyli części terenu, którym się zajmuje jako społeczna audytorka.

Obszar nr 1 jest niewielki (jak na łódzka rewitalizację), ale wydarzył się tu naprawdę dużo. Jego granice przebiegają ulicami: Rewolucji 1905 Roku, Kilińskiego, Jaracza i Wschodnią, a na środku obszaru tkwi sobie ulubiony rodzynek ekipy rewitalizującej, okraszony wielkim napisem „Włókiennicza”.

W ramach ożywienia tego obszaru i poprawy jakości życia na nim były zaplanowane remonty kamienic: Jaracza 26 (Gimnazjum nr 2, ob. SP 111, remont 2019-2020), Pogonowskiego 34 (poza obszarem, ob. Centrum Wsparcia i Rozwoju Społecznego w Łodzi), Kilińskiego 26, 28, 36, Rewolucji 13, 15, 17, 29, 31, Włókiennicza 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 14, 15, 16, 22, Wschodnia 45, 50 (budynek rozebrany, nieodtworzony), 52 i 54 oraz inwestycji w przestrzenie publiczne: pasaż Majewskiego, ul. Jaracza, ul. Kilińskiego, Rewolucji, Włókiennicza i Wschodnia. Więcej o remontach >>

Widok na szkolne boisko otoczone budynkami i murowanym ogrodzeniem. Na pierwszym planie 5 młodych, w pełni ulistnionych drzew. Po prawej stornie widoczne fragmenty 2 dojrzałych drzew obok obiegającego boisko chodnika.
Na podwórku SP 111 zachowane i nowe drzewa. Zrzut ekranu ze strony UMŁ

Trzeba przyznać, że rewitalizacja odmieniła znacząco okolicę i wywołała efekt kuli śniegowej – co zawdzięczamy nie tylko odnowionym budynkom, ale i inwestycjom w zieleń przyuliczną. Na podwórkach także pojawiły się zieleńce. Na spacerze analizowaliśmy, w jakim stanie obecnie znajdują się nasadzenia, co się udało, a co należałoby poprawić. Z pewnością uwagę zwracają różnice w stanie zdrowotnym drzew sadzonych w okratowanych misach i w nawet niewielkich spłachetkach zieleni. Widać też, że zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem są zieleńce umieszczone po zacienionej stronie ulicy, a po stronie słonecznej rośliny wymagają ogromnej pomocy, by się prawidłowo rozwijać.

Po lewej zachodnia pierzeja ul. Wschodniej. W chodniku 5 młodych grabów rosnących w metalowych kratownicach, z złym stanie - ze  zrudziałymi koronami. Pośrodku asfaltowa jezdnia kilkoma samochodami. Po prawej zieleniec przy wschodniej pierzei - u dołu krzewy, na środku bujne drzewo i zdrowej, zielonej koronie.
Wschodnia przy Rewolucji. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski

Co ciekawe, również porównanie nasadzeń przy wschodniej i zachodniej pierzei (ul. Wschodnia) wykazuje ogromne problemy roślin w kratownicach po stronie zachodniej – powinno to być przedmiotem fachowych analiz przed kolejnym etapem rewitalizacji – a ta wkracza za moment do obszaru nr 9, na zachód i południe od miejsca naszego spaceru.

Przejście pod pergolą rozciagającą się nad szerokim chodnikiem z granitowych płyt, z pasami z łupanej kostki granitowej po bokach. Po obu stronach pergoli zieleńce. Po lewej dzikie rośliny wchodzące na kostkę, krzewy i młode drzewa. Po prawej pnącza na pionowych linkach zawieszonych do metalowej, grafitowej konstrukcji pergoli. W pasie kostki długa ławka z drewnianym siedziskiem.
Skwer Barbary Wachowicz. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski

Zdecydowanie najlepiej rośliny radzą sobie na większych obszarach – jak skwer Barbary Wachowicz u zbiegu Rewolucji i Kilińskiego czy w podwórkach niektórych wyremontowanych budynków.

Gąszcz zieleni - krzewów i pnączy na podwórku kamienicy z odnowioną białą elewacją i brązowymi oknami. Pnącza narastają na elewację po lewej, pnąc się po bambusowych patykach. Z tyłu podwórka pnącze zarasta pionowo ścianę.
Włókiennicza – zieleń na podwórku północnym. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski

Niestety widać też miejscami, że prace budowlane i sposób zagospodarowania miejsc dla mieszkańców kamienic zmniejszyły ilość zieleni na podwórkach – zdarza się, że pojawiło się na nich więcej utwardzeń u usunięto rośliny o dużych rozmiarach, by nasadzić młode, mniejsze.

Chodnik na tyłach ciągu podwórek kamienic. Na prawo od niech metalowe trejaże na pnącza, z krzewami na dole - zakrywają zniszczony mur ogrodzenia. Po lewej  ogrodzenie, podwórko i elewacja odnowionej kamienicy. Klomby z różami, dużo powierzchni utwardzonego chodnika z dwiema ławkami. Głębiej elewacja kamienicy nieodnowionej, tuż przy niej zieleniec z bujnymi drzewami i krzewami, iglastymi i liściastymi.
Włókiennicza, podwórka po stronie południowej – nowe i stare ogródki. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski

Większa ilość nagrzewających się powierzchni kamiennych czy betonowych tworzy gorsze warunki do rozwoju zieleni nawet mimo stosowania fontann posadzkowych i systemów nawadniania. Ul. Włókiennicza wyposażona w rzadko rozmieszone drzewa i niewielkie zieleńce wygląda dość ubogo, a by uzyskać na niej efekt bujnej zieleni trzeba będzie długo poczekać i ciężko zapracować.

Zdjęcie podzielone w pionie. Po lewej lekko zabrudzona elewacja niebiesko-kremowej kamienicy z usuniętą płytą balkonową. Na balustradzie i suszarce nad nią suszy się pranie. Po prawej artystycznie odnowiona elewacja kamienicy - zbity do surowej cegły tynk iokna bez szprosów kontrastują z pionowyni wysokimi na trzy kondygnacje nowoczesnymi oknami z czarnymi podziałami, podkreślonymi dwoma pionami w poziome lasy w odcieniach szarości, bieli i beżu. Na tle elewacji pionowa korona młodego drzewa, w większości pozbawiona liści.
Ul. Włókiennicza w czerwcu 2024. Fot. UNJ

Na sporym pasażu Majewskiego, gdzie postarano się o zachowanie zastanych drzew, trudno również mówić o bujnej zieleni. Oczywiście jakość przestrzeni wzrosła radykalnie i mieszkańcy zyskali miłe miejsce do odpoczynku, ale jednocześnie zmniejszyła się powierzchnia biologicznie czynna, a na mapie prawdopodobnie wzmocniła się wyspa ciepła. Utwardzone nawierzchnie nagrzewają się w czasie upałów, oddając ciepło podczas i tak gorących letnich nocy.

Szeroka utwardzona przestrzeń z dojrzałą nieforemnie przycięta wierzbą w posadzce. Po obu stronach pasażu grafitowe zadaszenia z drewnianymi dachami i ławkami. W tle elewacja nieodnowionej kamienicy. Po lewej boczna ściana wyremontowanej szkoły, w kolorze kremowym, z białymi oknami z podziałami. kremowym
Pasaż Majewskiego. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski
Widok pasażu do drugiej strony. W tle dużo młodych drzew i dwa dojrzałe. Na pierwszym planie po prawej odnowiona elewacja zabytkowej szkoły - z oknami z podziałami i zejściem do przyziemia. Po lewej grafitowe stalowe zadaszenie z drewnianym dachem i ławką. Za nim kolorowy słup ogłoszeniowy i pomazana sprejami stacja trafo. Piękne, słoneczne niebo.
Pasaż Majewskiego. Fot. UNJ

Bardzo ciekawe może okazać się porównanie bilansu powierzchni biologicznie czynnych przed i po przeprowadzonych pracach.

Więcej zdjęć. Fot. Krzysztof Golec-Piotrowski >>