Uncategorized, Zieleń w rewitalizacji

Obszar 12. Odkrycia na Solnej

Fot. Google Maps

Od miesiąca sprawdzam kwartał po kwartale obszar 12 – objęty kilka lat temu programem Ogrody Sukiennicze. Samorząd na tym obszarze nie prowadzi jeszcze szerszych działań rewitalizacyjnych, ale i tak to miejsce zaczyna się zmieniać, raz na lepsze, raz… na trochę gorsze, jak opisywałam przy okazji remontu ul. Rewolucji 1095 R. Sporo się tu buduje nowych bloków zw. apartamentowcami (upieram się, nie zawsze nowe inwestycje mieszkaniowe zasługują na to miano). Dużo wspólnot remontuje swoje nieruchomości, czasem przy okazji ingerując w zieleń.

Ale dziś o przyjemnym odkryciu. Ulica Solna – niegdyś prywatna, należąca do chasydzkiego kupca Samuela Saltzmana – nie miała przez ostatnie dziesięciolecia łatwo. Okolica coraz bardziej się degradowała, uchodziła wręcz za niebezpieczną. Ostatnio zasłynęła z ustawienia przez UMŁ ładowarki dla elektrycznych aut z wymalowaniem miejsc postojowych na piasku 😀 Ale i tu docierają zmiany. Kilka wspólnot i kamieniczników odnowiło elewacje, podwórka.

Miłym zaskoczeniem dla mnie było kilka naprawdę dorodnych drzew, w tym dwa piękne kasztanowce. Drzewa w tej okolicy to skarby, bo na ulicy ich nie uświadczysz. Jedno z nich zdobi ulicę Solną wychylając koronę między niskimi komórkami a oficyną, na środku wąskiego podwórka kamienicy przy Pomorskiej 22.

Dlaczego zwróciło moją uwagę? Jak widać na zdjęciu, nieruchomość nie jest super zadbana. A drzewo nie dość, że zabiera cenne miejsce, to jeszcze zacienia mieszkania. A jednak trwa, nikt go nie wyciął, nie prześwietlał, nikt go nie podlewał truciznami. Co więcej, od osoby mieszkającej w tej oficynie usłyszałam „Jak by tu było bez tego „kasztana”? Nie chciałoby się tu żyć! A cień jest teraz potrzebny – kogo stać na klimatyzację?”

W drugim końcu ulicy – kolejna niespodzianka! Udało mi się wejść na podwórko. Ba, musiałam tam wejść gdy przez uchyloną bramę zobaczyłam tę foremną, rozłożyście wzorcową koronę 🙂 Uprzejma mieszkanka powiedziała mi, że to piękne drzewo jest traktowane jak skarb i regularnie pielęgnowane. Wspólnota dba o osuwanie posuszu i zabezpieczanie przez szkodnikami.

Ba, są osoby, które myślą o objęciu tego okazu ochroną pomnikową! Z pewnością wrócę na to podwórko przy Solnej 12 by zmierzyć i lepiej obfotografować ten skarb. Może uda się też spotkać z mieszkającymi tu drzewolubami i zinwentaryzować drzewa w głębi kwartału? Na ortofotomapie widać, że mogą tam się kryć kolejne niespodzianki 🙂

Uncategorized, Zieleń w rewitalizacji

Obszary 1-12 – zróbmy audyt wspólnie!

Fot. UMŁ

Co badamy

Od początku czerwca społeczni audytorzy analizują 12 obszarów ujętych w projekcie ZIELEŃ W PROCESIE REWITALIZACJI ŁODZI – AUDYT I RAPORT SPOŁECZNY 🙂 Bardzo potrzebujemy Waszej wiedzy, pamięci i pomocy, żeby niczego nie pominąć.

Co robimy aktualnie? Spisujemy inwestycje z lat 2016-2024:

  • nowe inwestycje (budynki, ulice, infrastruktura podziemna)
  • remonty generalne
  • remonty częściowe
  • wyburzenia
  • place towarzyszące budowom
Czytaj dalej →
Co w drzewach piszczy, Uncategorized

Ochrońmy najcenniejsze polskie lasy!

Fot. z grafiki Lasów Państwowych

Na początku roku, 8 stycznia, ministra klimatu ustanowiła czasowe, potem przedłużone moratorium na prowadzenie gospodarki leśnej na 10 cennych przyrodniczo fragmentach polskich lasów. Często są to lasy, o których zachowanie i ochronę walczyli mieszkańcy i organizacje ekologiczne. Obecnie tylko do 4 sierpnia 2024 (!) Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w Białystoku (m.in. Puszcza Borecka, Knyszyńska, Augustowska), Krośnie (m.in. Las Turnicki, Bieszczady), Radomiu (m.in. Lasy Suchedniowskie) i Wrocławiu (m.in. lasy masywu Ślęży) prowadzą konsultacje swoich propozycji ochrony tych terenów tzw. aktualizacji moratorium. Pod nazwami miast powyżej znajdziecie przygotowane przez leśników propozycje i uwagi zgłoszone w pierwszym etapie konsultacji.

Czytaj dalej →
Uncategorized, Z dyżurów

Zgierska Malinka z TIRami?

Fot. Google Maps

Na początku czerwca 2024 w sąsiednim Zgierzu gruchnęła wieść, która zelektryzowała społeczność miasta. Tuż przy lubianym i chętnie odwiedzanym kąpielisku Malinka, należącym do zgierskiego MOSiRu zaplanowano ruchliwą drogę dla ciężkiego ruchu ze zgierskiej podstrefy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w dzielnicy Rudunki do drogi wojewódzkiej 702 i ul. Szczawińskiej. Każdy z trzech rozpatrywanych wariantów drogi na środkowym odcinku przebiega na północny wschód od zalewu na terenie rekreacyjnym.

Czytaj dalej →
Uncategorized, Z dyżurów

Czy Żywiczna lubi drzewa

Fot. Google Maps

Zgłoszono mi dziś reklamę osiedla domów jednorodzinnych w Andrzejowie jako przykład troski inwestora o zieleń zastaną. I faktycznie, zaciekawiło mnie zachowanie na działkach drzew rosnących tam przed budową jako atutu inwestycji. Faktycznie na wspomnianej reklamie w ogródkach rośnie parę drzew. Ale ile ich było i co to za działka?

Zdjęcie z publicznej oferty dewelopera, na działce widoczny jeden podłużny budynek, jeden wyglądający jak dom bliżniaczy bo z jednym ogniomurem pomiędzy częściami. Ale oznaczono 6 odrębnych domów, jak w zabudowie szeregowej. Domy są dwukondygnacyjne, nad drugim piętrem są jeszcze dwuspadowe dachy. Między budynkami droga wewnętrzna z żywopłotami. Cały teren osiedla ogrodzony.
Fot. z oferty dewelopera domylodzkie.pl

Postanowiłam się przyjrzeć temu miejscu. Może inwestor, który szanuje drzewa kupił wielki teren, by dać nabywcom super warunki do mieszkania? A może Wydział Urbanistyki i Architektury nakazał zachowanie drzew? Byłoby super, bo po drugiej stronie ulicy duże działki do zabudowy.

Zadrzewiony młodymi drzewami teren na narożniku piaszczystej drogi - ulica Żywiczna.
Fot. Google Maps

Teren na obrzeżach miasta, na narożniku, niedaleko torów kolejowych. Przed budową porośnięty samosiejkami różnych gatunków drzew, na oko młodszych niż 40 lat, typowy teren porolniczy, który sam sobie zarósł. Polna droga, dalej posesja z działalnością gospodarczą. Naprzeciwko Park pod Brzozami, ale odcięty torami. 8 lat temu uchwała o przystąpieniu do planu miejscowego, utknęła na etapie uzgodnień wewnętrznych. W obszarze analizy urbanistycznej domy jednorodzinne na niewielkich działkach, ale żadna z nich nie ma poniżej 565 m2. Żadnych szeregowców.

Położenie inwestycji z ortofotomapy, Zaznaczona najmniejsza działka objęta inwestycją. Przed podziałem ma 387 metrów kwadratowych.
Fot. Intersit Łodź

Nie zamierzam tu analizować całej inwestycji, choć nie wiem, z jakiej analizy wyszła tak intensywna zabudowa i czemu najpierw na trzech działkach powstały trzy domy, a teraz, bez podziału (a może jeszcze nienaniesiony w systemie?) jest ich sześć. Zapewne działki cztery działki pierwotnie stanowiły całość, więc obszar analizy był większy i załapały się domki za torami, na działkach po 560-670 m2. A może intensywność zabudowy wyszła na podstawie zabudowy przemysłowej. Tak działa polskie prawo, niestety.

Ale to od tego, ile niezależnych budynków (oddzielonych od siebie ogniomurami) powstanie na działce, zależy ilość zachowanych drzew. O ile deweloper chce je zachować, bo jeśli nie chce, zaplanuje sobie chodniki tak, by dostać zezwolenia na wycięcie. Tak to działa w praktyce w Łodzi. Ten deweloper chciał zachować na tyle, by były zachętą do zakupu domu. W obecnej sytuacji, gdzie popularnością cieszą się działki budowlane wyczyszczone do cna, to dość rzadkie. Warto odnotować, bo może jesteśmy świadkami dotarcia do Łodzi trendu chwalenia się nie drzewami za płotem, lecz na terenie inwestycji.

Tylko czy tak blisko granic miasta, przy gruntowej drodze powinny powstawać domy szeregowe na maleńkich działkach – największa ma 403 m2, najmniejsza… 162,5 m2? Czy urząd powinien dopuszczać do podziału – jak wynika z intersitu – już po budowie? Czy w takim miejscu na jednej działce 1686 m2 nie powinien móc powstać tylko jeden dom jednorodzinny? Co jest nie tak z naszym prawem, procedurami procesu planowania inwestycji, analizami urbanistycznymi, że można tak dogęszczać zabudowę na obrzeżach miast? Dlaczego niewielki plan miejscowy może być tworzony nawet 8 lat? I dlaczego w takim razie na tka krótko można wstrzymać wydawania dwz?

To nie deweloperzy odpowiadają za planowanie miast i za ochronę zieleni. Firmy budujące to osiedle skorzystały z obowiązujących przepisów. Fajnie, że trochę drzew ocalało. Ale gdyby polskie prawo chroniło naprawdę przyrodę, to nadal byłaby jedna działka. I można by było postawić na niej być może jeden dom, maksymalnie oszczędzając drzewa i teren. Można kochać drzewa bardziej, szanowni parlamentarzyści.

Do Wydziału Urbanistyki i Architektury poszło pismo ws. analizy urbanistycznej i ochrony drzew w dwz. Jeśli odpowiedź będzie konkretna, napiszę, czy zachowanie części drzew na Żywicznej to inicjatywa dewelopera, czy starania urzędu.

Uncategorized, Warto wiedzieć

Miasta w Nature Restoration Law

fot. Urszula Niziołek-Janiak

Przeczytałam niedawno komentarz kierownika Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej IRMiR, Karola Janasa nt. wpływu rozporządzenia Odbudowa Zasobów Przyrodniczych (Nature Restoration Law) na organizmy miejskie. Przypomniała mi się dyskusja toczona w trakcie opracowywania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Łodzi, jak zwarta ma być Łódź.

Czytaj dalej →
Dobre praktyki/złe uczynki, Uncategorized

Interwencja ministerstwa :)

Jakoś tak się dzieje, że wielkie obszary inwestycyjne nie powstają w miejscach poprzemysłowych, rozsprzedanych przez syndyków w czasach transformacji ustrojowej, ani nie na terenach porolniczych. Często decyduje własność – najlepiej gminy lub państwa. Niedawno pisałam o planach likwidacji 1000 (!) hektarów lasu w Stalowej Woli pod budowę wymarzonej przez burmistrza strefy gospodarczej i farmy fotowoltaicznej. Lasów odebranych Lasom Państwowym, nie młodnika, który zarósł nieużytkowane pola.

Fot. z profilu FB min. Mikołaja Dorożały

W sprawę włączył się wiceminister Mikołaj Dorożała i zapowiada się bardziej pozytywny finał:

  • władze miasta obiecały wycofanie wniosku o wycinkę 1000 ha lasu
  • cenny fragment lasu z mokradłami zostanie wyjęty ze strefy inwestycyjnej
  • zostanie tam ustanowiony użytek ekologiczny.

W zamian Ministerstwo Klimatu i Środowiska pomoże w negocjacjach samorządu z firmami energetycznymi, które miały na tym terenie inwestować w fotowoltaikę.

W ministerstwie klimatu ewidentnie widać zmianę (nomem omen) klimatu 🙂 Dobrze byłoby jednak, by kolejne takie sytuacje nie wymagały każdorazowo interwencji ministerstwa. I by regulacje prawne zapobiegały pomysłom lokowania wielkich inwestycji kosztem tak cennych obecnie kompleksów leśnych, torfowisk czy terenów podmokłych. A do tego potrzebny jest silny mandat społeczności lokalnych do blokowania takich pomysłów – np. obowiązek konsultowania włączania działek do samorządowych banków ziemi. Sam obowiązek tworzenia banków – puli terenów inwestycyjnych już porządkowałby inicjowanie inwestycji gospodarczych w gminach. Rozwój gospodarczy nie może odbywać się kosztem przyrody.

Liczę na otwartość na szerokie zmiany przepisów przekładających się na ochronę tego, co cenne przyrodniczo.

Uncategorized, Z dyżurów

Co zaprojektuje architekt

Autorce ilustracji „Przykłady złych działań w sąsiedztwie drzewa” zabrakło wyobraźni, jak drastycznie można zaszkodzić drzewu niszcząc jego korzenie. W naszym mieście plagą jest udawanie troski o drzewa przy inwestycjach przy jednoczesnym pozbawianiu ich głęboko korzeni z jednaj lub dwóch stron. Dzieje się tak i przy miejskich, i przy prywatnych inwestycjach, przy budowach i układaniu sieci.

Parę dni temu pojawiły się zdjęcia orzecha włoskiego na placu budowy przy ul. Małachowskiego. Wykop głębokości ponad 150 cm (tyle z reguły mają fundamenty) tuż przy pniu, korzenie zlikwidowane ok. 20 cm od pnia. Drzewa tego gatunku mają rozległy i głęboki system korzeniowy i z tego względu nie znoszą przesadzania.

Fot. ze zgłoszenia

Ktoś zadbał o zabezpieczenie folią muru, ale nie zadbał, by system korzeniowy rośliny nie był narażony na przesuszanie w czasie upałów. Do tego folię ustabilizowano zasypaniem kruszywem, nie glebą. Czy to jest dobrze potraktowane drzewo? Z pewnością nie. Czy się wywróci? Możliwe. Czy przeżyje? Zobaczymy.

Można się domyślać, że Wydział Urbanistyki i Architektury UMŁ, bardzo krytykowany za dopuszczanie do budowy nie tylko budynków, ale i ogrodzeń czy murków oporowych tuż przy drzewach, zaczął bardziej zwracać na to uwagę. Ale robi to nie odmawiając wydania pozwolenia na budowę ze względu na niekonieczną do realizacji inwestycji ingerencję w zieleń wysoką, tylko nakazując zachowanie drzew rosnących tuż obok. A może to inwestor chciał zachować cenną roślinę, której projektant nie dopatrzył się przy projektowaniu?

Niszczenie drzew w trakcie inwestycji zaczyna się od projektu, od tego, czy architekt zatroszczy się o istniejącą zieleń. Czy poradzi sobie z zakomponowaniem budynku minimalizując szkody. Czy weźmie pod uwagę szerokość i głębokość wykopów. A dalej – szerokość koron drzew, by nie „niszczyły elewacji”. Tylko czy uczelnia dostarcza takiej wiedzy?…

Spółdzielnia Zagrodniki buduje parking, fot. ze zgłoszenia

Zapytałam kilku znajomych architektów. Projektowanie zieleni to jeden semestr, nie uwzględnia ochrony istniejącej zieleni. Nie ma także żadnych zajęć z ochrony zieleni w procesie projektowym ani na placu budowy – mimo tego, że prawo wymaga, by planowanie inwestycji odbywało się ze zminimalizowaniem szkód dla środowiska. Czy proces edukacji osób, które będą decydowały, ile drzew zniknie przy stawianiu domu, hali, zwykłego chodnika, zakłada, że to wiedza niepotrzebna i ew. co wrażliwsi nauczą się na własnych błędach? Może to jest przyczyna budowania bloków 50 cm od szpaleru drzew?

Zadałam to pytanie prodziekanowi ds. kształcenia Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska PŁ. Bardzo jestem ciekawa odpowiedzi. A w sprawie z ul. Małachowskiego zostanie wysłane zgłoszenie z wnioskiem o kontrolę i ew. naliczenie kar.

Jeśli studiowaliście architekturę, dajcie znać, czy uczelnia przygotowała Was do ochrony istniejącej zieleni, zastanej na terenie objętym projektem – dyzury@mapadrzewlodzi.pl

Co w drzewach piszczy, Uncategorized

Zaskarżymy PUL

Fot. Andrzej Janiak

W listopadzie 2024 mają wejść w życie przepisy zmieniające procedury opracowania Planów Urządzenia Lasów i wprowadzające możliwość zaskarżenia przyjętego PUL. Do tej pory LP nie miały nawet obowiązku konsultowania PUL z obywatelami ani z organizacjami pozarządowymi. A w momencie podpisania PUL przez ministra, nie było prawnej możliwości zmiany dokumentu przyjętego na aż 10 lat! Organizacje przyrodnicze usiłowały zablokować przez sądami administracyjnymi m. in. wycinkę najcenniejszych drzew Puszczy Białowieskiej.

Nie jest to inicjatywa Lasów Państwowych, lecz realizacja wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE (z dnia 2 marca 2023 r. C-432/21 i z dnia 17 kwietnia 2018 r. sprawa C- 441/17). TSUE wskazał niezgodność polskiego prawa z unijnymi przepisami w zakresie braku procedur poddania sądowej kontroli zarówno opracowywanych, jak i funkcjonujących planów gospodarowania lasami.

Czytaj dalej →