Wielokrotnie pisałam o zniszczeniach korzeni drzew przy zwykłej przebudowie chodnika podczas tzw. korytowania – tak stało się np. przy ul. Rewolucji, ale też na setkach innych łódzkich ulic. Wstawienie wysokich obrzeży stabilizujących płyty chodnikowe i wymiana podbudowy chodnika do samych pni drzew powoduje pozbawienie rośliny dużej części korzeni odpowiadających za pobieranie wody, a często też za stabilizowanie jej w gruncie. Drzewa przyuliczne padają ofiarami nawet najzwyklejszych remontów – albo przeznacza się je do wycinki, by nie zawężać odcinkowo chodnika (choć są możliwe odstępstwa), albo uszkadza. Projektanci niby mają obowiązek minimalizowania szkód dla środowiska, w praktyce bez interwencji mieszkańców jest to słabo kontrolowane i egzekwowane.
Czytaj dalej →Warto wiedzieć
Drzewa w Prawie Budowlanym. 1
Jedno ze stwierdzeń z ust doświadczonego biegłego sądowego, które najbardziej mnie zaskoczyły na szkoleniu – „Projekt budowlany może być nielegalny. Gdy się przyjrzeć, 100% projektów jest nielegalnych pod kątem ochrony środowiska. I to także przepisów zawartych w Prawie Budowlanym”. Czy taki projekt powinien zostać zaakceptowany i mieć wydane pozwolenie na budowę? Nie. To zerknijmy, czemu.
Czytaj dalej →Drzewa w Prawie Ochrony Środowiska
Dziś dalszy ciąg wiedzy ze szkolenia Federacji Arborystów Polskich.
Na początek dziwne pytanie – co to jest drzewo? Od odpowiedzi na to pytanie zależy, czy drzewa będą chronione w całości i czy będą chronione jako element środowiska. W ustawie o ochronie przyrody próżno szukać definicji drzewa, nie ma jej także w innych ustawach. Urzędnicy i służby często uznają, że drzewa są zdefiniowane tylko pośrednio, poprzez wymienione w przepisach ich elementy – stąd bierze się lekceważenie niszczenia korzeni drzew przez parkujące pojazdy, jakby drzewa nie były roślinnością i do przetrwania nie potrzebowały korzeni. Jest to błędna, choć powszechna interpretacja. Póki bowiem nie ma prawnej definicji, należy przy interpretacji przepisów odwołać się do wiedzy eksperckiej, a dla botaników czy dendrologów jest oczywiste, że drzewo jako roślina bez bryły korzeniowej nie istnieje, że jej zniszczenie oznacza śmierć. Gdy jest więc mowa w przepisach o drzewie, oznacza to całą roślinę, wszystkie jej elementy.
Czytaj dalej →Drzewa a obowiązki urzędników
Często słyszymy z ust urzędników „Obowiązuje mnie jedna ustawa przy wydawaniu decyzji”. Tak twierdzi np. Wydział Urbanistyki i Architektury UMŁ – „Pracujemy tylko na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”. Zapominają o Ustawie o pracownikach samorządowych, która reguluje nie tylko ich zatrudnianie i wynagrodzenie, ale i obowiązki. Oczywiście w tym akcie prawnym nie znajdziemy słowa „drzewo”. Ale określa on, jak ma wykonywać pracę urzędnik samorządowy. Warto się temu przyjrzeć.
Czytaj dalej →„Park” z nazwy i media
Tym razem nie o Łodzi. Miasta województwa śląskiego zawsze słynęły z ogromnej ilości zieleni, Katowice do dziś są najbardziej zadrzewionym spośród dużych i wielkich miast w Polsce. Przy budynkach przemysłowych powstawały często ogromne tereny zakładowych parków. Był to ich obowiązek, by chronić mieszkańców przez negatywnym wpływem prowadzonej przez zakłady działalności. Jeden z takich parków był przy Hucie Szkła Zawiercie. W 1998 r. państwowa firma stała się spółką akcyjną, w 2009 r. trafiła w ręce prywatnych inwestorów. W 2016 roku spółka ogłosiła upadłość. Przychylne deweloperom władze Zawiercia zmieniły mpzp, teren zieleni formalnie parkowej przeznaczając pod zabudowę wielorodzinną. Majątek przedsiębiorstwa trafił do sprzedaży w kawałkach, na działkach do hucie pojawiają się kolejne osiedla deweloperskie – jak Nova Huta Zawiercie i… Park Paderewskiego.
Czytaj dalej →Co ma chodnik do drzew?
Jak donosi portal Miasto 2077, norwescy projektanci z pracowni Snøhetta zaproponowali nowe elementy betonowe na nawierzchnie chodników, które jednocześnie są wygodne do chodzenia, trwałe i są w stanie wchłonąć 28% opadów, licząc na metr kwadratowy. Mają dwie kompatybilne ze sobą wielkości blokujące się ze sobą specjalnymi wypustkami, co pozwala stosować je w miejscach o dużym i mniejszym natężeniu ruchu. Spore przestrzenie pomiędzy płytami można obsiać lub pozostawić do naturalnego zarośnięcia (co zresztą preferują pragmatyczni Skandynawowie). Płyty są układane na podbudowie z kruszywa. Co to ma wspólnego z drzewami?
Czytaj dalej →Drzewa w Konstytucji RP
Podczas dyskusji o ochronie drzew często spotykamy się ze stanowczym twierdzeniem, że reguluje to wyłącznie Ustawa o ochronie przyrody. Nie jest to prawda i nie może być to prawda, bo ochrona byłaby mocno okrojona np. w postępowaniach dotyczących decyzji budowlanych. Jest sporo aktów prawnych, których stosowanie powinno chronić drzewa, ale sami urzędnicy skrzętnie je przemilczają. Pominięcie tego aspektu przez urzędy powoduje ogromne straty w naszym otoczeniu, a w nas – obrońcach drzew – buduje poczucie kompletnego braku wpływu urzędników na przestrzeń miasta.
Czytaj dalej →Eksperci o ochronie korzeni
Staram się dużo czytać na temat ochrony drzew, zarówno z zakresu prawa, jak i doświadczeń specjalistów dbających o drzewa. Świetnym źródłem są opracowania Federacji Arborystów Polskich, ponieważ działają w nich nie tylko praktycy, ale też rzeczoznawcy sądowi, zaznajomieni z przyczynami sporów o drzewa. Dziś chciałam polecić jedno z nich osobom, które chcą wiedzieć więcej o metodach ochrony korzeni – temacie o tyle trudnym, że w ustawie o ochronie przyrody… drzewa nie mają korzeni! I dlatego tak trudno nam, drzewolubom, wyegzekwować zadbanie o korzenie drzew przy większości robót budowlanych i drogowych.
Czytaj dalej →Rewolucja w planowaniu przestrzeni?
Prezydent podpisał, więc wchodzi w życie reforma zasad planowania przestrzennego. Czemu o tym piszę na blogu o drzewach? Obecne przepisy planistyczne zakładają długi proces opracowania studium i mpzp, więc większość interwencji ws. drzew przy procesach planowania budów odnosi się do decyzji o warunkach zabudowy. A ich wydawanie od 1 stycznia 2026 r. znacząco się zmieni.
Czytaj dalej →Drzewa Nowego Jorku :)
Inspiracją dla Mapy Drzew Łodzi (poza koniecznością wyręczenia łódzkiego urzędu) był wspaniały projekt społecznej inwentaryzacji drzew w Nowym Jorku, działający od 2016 roku – New York City Street Tree map. Dziś mapa drzew przyulicznych liczy już 861.233 drzewa, z opisem gatunku, wielkością pnia, korony, zdjęciem, ale też listą przeprowadzonych inspekcji i zabiegów pielęgnacyjnych przy drzewie. Wspominałam już o bardzo ważnej, edukacyjnej funkcji mapy tj. wycenie „pożytków ekologicznych” tamtejszych drzew – ile galonów wody burzowej zatrzymał np. biały dąb przy Mathias Avenue i jaka to oszczędność, ile rocznie energii pozwolił oszczędzić, ile zanieczyszczeń powietrza usunął.
Niedawno pojawiły się też nowe funkcje mapy, zachęcające do opiekowania się drzewami w swojej okolicy. Zarówno na głównej stronie New York City Street Tree Map, jak i przy opisie każdego drzewa można zamieścić notatkę „podlałam to drzewo dnia tego a tego”, „posprzątałem śmieci i usunąłem chwasty pod drzewem numer…”, „przyciąłem suche gałęzie po uzgodnieniu z urzędem”. Patrząc na usychające na naszych zieleńcach nowe nasadzenia, żałuję, że nasza mapa nie jest tak rozbudowana – może warto dodać funkcję „opiekuję się tym drzewem?
W NY można też pochwalić się ulubionym drzewem na mapie i na portalu społecznościowym albo napisać wspomnienie z nim związane. Także inwentaryzując łódzkie drzewa, możecie umieścić w opisie ciekawostkę o nich czy informację o tym, co przydarzyło się roślinie – jest na to miejsce w polu „uwagi” lub „historia drzewa”. Ja wpisałabym wspomnienie o klonie srebrzystym, którego gałęzie dotykające balustrady balkonu przekonały mnie do zakupu mieszkania 🙂
Wg mnie w Łodzi bardzo przydałaby się też funkcja przydatna obrońcom drzew – możliwość sprawdzenia, czy drzewu coś grozi np. informacja „Do Wydziału Ochrony Środowiska wpłynął wniosek o usunięcie drzewa z powodu…” albo „Dla działki z drzewem Wydział Urbanistyki i Architektury prowadzi postępowanie o wydanie dwz”… Byłoby łatwiej, prawda? Ale to już wymaga współpracy z urzędem.
Jakie funkcje Mapy Drzew Łodzi byłyby dla Was ciekawe? Napiszcie – dyzury@mapadrzewlodzi.pl